Bąkowa Góra

Przez miejscowość pod koniec marca 1863 r. przechodził oddział Józefa Oksińskiego (patrz: Koniecpol), który później udał się m. in. przez Żytno i Pławno w Wieluńskie, gdzie 4 kwietnia stoczył potyczkę pod Kuźniczką (Praszką). Kolejny raz powstańcy Oksińskiego znaleźli się w Bąkowej Górze w czasie bezładnego wycofywania się po potyczce w Przedborzu (25 VI 1863 r.). Większość szybko udała się na północ. Natomiast jeden z oddziałów pod dowództwem Chabrolles’a (patrz więcej: Nosalewice), który stracił kontakt z główną grupą po bitwie, ukrywał się w lasach w pobliżu tej miejscowości, a następnie udał się w kierunku Nosalewic i Skotnik.

Jesienią 1863 r. w okolicach Bąkowej Góry por. Teofil Rudzki z rozkazu Franciszka Kopernickiego formował lokalny oddział w sile plutonu. 9 października 1863 r. około godz. 15 oddział por. Rudzkiego został napadnięty przez liczący 10 kozaków patrol pod dowództwem uriadnika Popowa. Według źródeł rosyjskich miał zginąć jeden powstaniec, a dwóch odnieść ranny. Rosjanie nie ponieśli praktycznie żadnych strat – tylko dwa zranione konie. Główną przyczyną porażki Polaków było zaskoczenie atakiem oraz brak broni i amunicji. Z aktów zgonu odnotowanych w księdze zejść parafii w Bąkowej Górze wynika, że poległo dwóch powstańców: Tomasz Gosławski i Jan Piekarski. Zostali pochowani na miejscowym cmentarzu. Obaj pochodzili z powiatu piotrkowskiego z miejscowości nieodległych od Bąkowej Góry – Paskrzyna i Sulejowa. Po potyczce oddział Teofila Rudzkiego prawdopodobnie przestał istnieć.

Groby poległych powstańców na cmentarzu w Bąkowej Górze, stan z 1941 r. (fot. ze zbiorów Krzysztofa Banasiuka) i obecny (fot. G. Mieczyński)

Akty zgonów Tomasza Gosławskiego i Jana Piekarskiego

Powstańcy związani z Bąkową Górą

Nawrocki Adam (ok. 1846-1866), s. karczmarza Ignacego i Domiceli z Urbańskich, ur. we wsi Stanowiska, mieszkaniec Maluszyna. Po powstaniu objęty nadzorem policyjnym i przymusowo osiedlony w Bąkowej Górze, gdzie był uczniem kowalskim. Zm. 18 I 1866 r. w Bąkowej Górze (akt zg. 4/1866, Bąkowa Góra).

Nowak Aleksander (ok. 1835-1931), syn włościanina z Bąkowej Góry, żonaty. Służył w oddziałach Langiewicza, Oksińskiego i Taczanowskiego, brał udział w bitwach m. in. pod Nowym Miastem i Kruszyną. Po upadku powstania przez 8 miesięcy więziony w Tomaszowie. Uwolniony za poręczeniem proboszcza, wójta i całej gromady. Pracował na własnym gospodarstwie. Zm. w 1931 r., pochowany w Parznie.