Borzykowa

W Borzykowej we dworze Ignacego Rutkowskiego zorganizowano powstańczą szwalnię, w której szyto mundury i odzież. Nadzorowała ją córka Ignacego – Bolesława Marianna, a pracownikami byli: Wojciech Tarka, Joanna Janina Pytel i Kazimiera Pytel. Zarówno Ignacy jak i jego syn Władysław Marek (patrz więcej: Chorzenice) wzięli udział w powstaniu z bronią w ręku. We dworze ukrywano też powstańców, dwóch z nich aresztowano 14 XI 1863 r. Byli to: Andrzej Szwarc vel Szwartz (s. włościan Ludwika i Karoliny z d. Peszel, ur. 15 XI 1845 r. w kolonii Czarny Las – akt ur. 76/1845, Biała, dziś: pow. kłobucki) i Franciszek Zakrzewski (s. Ignacego, ur. ok. 1848 r., włościanin, poch. z pow. wieluńskiego) – obu wysłano do Pskowa do rozpatrzenia sprawy przez MSW. Dwór nie dotrwał do dzisiejszych czasów.

Borzykowa, miejsce na wyspie na jednym ze stawów, gdzie stał dwór I. Rutkowskiego (fot. G. Mieczyński)

Rutkowski Ignacy Leon Jan Kanty Aleksander (1804-1878), ur. w Gawłowie (parafia Rząśnia), s. Antoniego i Tekli z Łabęckich, właściciel wsi Borzykowa i wójt gminy. Zajmował się gospodarowaniem w majątkach ziemskich. W 1831 r. ożenił się z Bogumiłą Strzelecką z Dębowca w parafii Wiewiec. Członek Towarzystwa Rolniczego (1861). W czasie powstania styczniowego w jego dworze zorganizowano szwalnię, w której szyto mundury i odzież dla powstańców. Wraz z synem Władysławem wziął udział w walkach. Czasowo aresztowany, oskarżony o uczestnictwo w powstaniu. Zarzucono mu również, że jego córka Bronisława ukrywała dwóch powstańców. Ignacego Rutkowskiego skazano na karę grzywny w wysokości 200 (lub 300) rs. Zmarł w Borzykowej 19 X 1878 r.

Wspomnienie pośmiertne Ignacego Rutkowskiego („Gazeta Narodowa” 1878, nr 262, s. 2-3)

Po powstaniu władze objęły nadzorem policyjnym kilka osób z parafii Borzykowa: Joannę Janinę Pytel, Kazimierę Pytel, Ignacego Rutkowskiego, Wojciecha Tarkę, Michała Trzaskacza (ur. w 1828 r., s. Franciszka i Zofii z d. Kosmala, mieszkańca Borzykowej), Dyonizego Czarnieckiego (gajowego, mieszkańca Pągowa) i ur. w Pągowie Antoniego Szylera (patrz więcej: Maluszyn).

W Polichnie (par. Borzykowa) urodził się powstaniec Józef Walenty Majer (patrz więcej: Radomsko).