Rogaczówek

Na wzgórzu niedaleko wsi Rogaczówek w 1934 r. ufundowano kapliczkę mającą upamiętniać 70. rocznicę odbytej w tym miejscu potyczki powstańców z Rosjanami. Sama potyczka jest dość tajemnicza – nie wiadomo, kto był dowódcą powstańców i czy rzeczywiście doszło w tym miejscu do jakiegokolwiek starcia. Nazwa Rogaczówek pojawia się w literaturze dotyczącej powstania styczniowego dopiero w 1913 r. w opracowaniu S. Zielińskiego pt. Bitwy i potyczki 1863-1864 : na podstawie materyałów drukowanych i rękopiśmiennych Muzeum Narodowego w Rapperswilu jako miejsce potyczki oddziału mjr. Andrzeja Denisewicza w dn. 21 I 1864 r. Wszystkie znane mi źródła z epoki podają, że w tym dniu Denisewicz został zaatakowany przez Rosjan koło folwarku Rogaczów (dziś: Rogaczew). To nie on walczył pod Rogaczówkiem. Więc kto? „Dziennik Wojennych Działań” (12-19 I 1864 r., nr 3, s. 4) donosił o potyczce w okolicach Żytna oddziału [Józefa Romockiego] Wagnera (patrz więcej: Kępa) przybyłego z Galicji. Następnie oddział ten był ścigany i ostatecznie rozbity pod Jedlnem i w lasach łękawskich (wg innych źródeł: Rozprzą i Kamieńskiem). Możliwe, że jest to wspomniane w dzienniku miejsce (lub jedno z miejsc), w którym doszło do walki kawalerii Romockiego z Rosjanami. Nie można jednak też wykluczyć, że ktoś zainspirowany lekturą pracy Zielińskiego doprowadził do upamiętnienia fikcyjnej potyczki…

Kapliczka ufundowana w 1934 r. w 70. rocznicę potyczki pod Rogaczówkiem (fot. G. Mieczyński)

Z Rogaczówka pochodził powstaniec styczniowy Józef Miedzieyski vel Miedziejewski (patrz więcej: Radomsko).